المزار الکبیر (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نویسنده ابن مشهدی
موضوع زیارتنامه ها
زبان عربی
تعداد جلد 1
تحقيق‌ جوادالقيومي‌ الاصفهاني‌

المزار الكبیر

اين مجموعه تألیف ابوعبدالله محمد بن جعفر المشهدي و يكي از قديمي ترين منابع اسلامي دربارة زیارت، آداب و ادعيه اماكن مقدسه است

مولف

ابوعبدالله محمد بن جعفر المشهدي.

معرفی اجمالی کتاب

اين مجموعه، يكي از قديمي ترين منابع اسلامي دربارة زیارت، آداب و ادعيه اماكن مقدسه است كه بسياري از عالمان بزرگ شيعه به اين كتاب اعتماد كرده و روايات، زيارات، اعمال و ادعيه آن را در كتاب هاي خود آورده اند.

علامه مجلسی درباره اهميت اين كتاب آورده است: كتاب بزرگي در زيارات هست كه بنابر آن چه كه از كتب سيد ابن طاووس معلوم مي شود، از تأليفات محمد بن المشهدي است و ما آن را المزار الكبير نامگذاري مي كنيم... از كيفيت اسناد كتاب مزار كبير استفاده مي شود كه كتاب معتبري است و سيد ابن طاووس و نيز عبدالكريم بن طاووس، بسياري از روايات و زيارات را از اين كتاب گرفته اند.

محدث نوری، درباره مؤلف اين كتاب و مقام علمي و معنوي او مي نويسد: مؤلف اين كتاب از بزرگان علماء و داراي دانشي بسيار و روايات زياد و مورد اعتماد است و بنابر آن چه از مقدمه كتابش استفاده مي شود، تمام آن چه از دعاها و زيارات در اين كتاب آمده است، از ائمه اطهار عليهم السلام فراگرفته شده است.

انگیزه تالیف

مؤلف در مقدمه بيان مي كند كه اين كتاب را به درخواست فردي به نام ابوالقاسم هبةالله بن سلمان نگاشته و در آن، از فضيلت زيارت، آداب مساجد و ادعيه برگزيده و تعقيبات نماز بحث خواهد كرد. ولي با مراجعه به كتاب معلوم مي شود درباره تعقيبات نماز در اين كتاب، مطلبي ذكر نشده است. از اين رو احتمال دارد نسخه اي كه به دست ما رسيده ناقص است و در نسخه اصلي كتاب، مطالبي در اين باره ذكر شده باشد.

وي پس از مقدمه، زيارت رسول خدا صلي الله عليه و آله و ديگر امامان معصوم عليهم السلام به همراه فضائل و آداب آن را بيان مي كند. دعاها، آداب و اعمالي كه در اين كتاب ذكر شده، از نظر بيان سند و كيفيت نقل، به چند دسته تقسيم مي شوند:

  1. روايات، ادعيه و زياراتي كه به سند متصل (از مؤلف تا معصوم) بيان شده است.
  2. رواياتي كه سند آن به قبل ارجاع شده است.
  3. رواياتي كه سند آن ناقص است.
  4. گاه سند مؤلف به شخصي ذكر شده و گفته شده كه آن شخص با سند متصل خود، اين گونه روايت كرده است ولي سند راوي به معصوم، نيامده است.
  5. رواياتي كه به صورت مقطوعه به امام نسبت داده شده اند.
  6. برخي از اعمال و آداب زیارت كه به هيچ معصومي نسبت داده نشده اند و مشخص نيست از سخنان مؤلف است يا از معصومان عليهم السلام روايت شده است؛ اگر چه محدث نوري، از برخي جمله‌هاي مقدمه كتاب استفاده كرده كه تمامي اين زيارات و ادعيه، توسط روايات مورد اعتماد به مؤلف رسيده است.

پانویس

  1. بحارالانوار، ج 1، ص 35 و 18.
  2. مستدرك الوسائل، ج 19، ص 364.
  3. فرهنگ كتب حديثي شيعه، ج 1، ص 653 ـ 648.

منابع

سيد رضا باقريان موحد، کتابشناسی زیارت، صفحه 174.

متن کتاب المزار الكبیر

المزار الكبیر